Μπορεί ο Αύγουστος να τελειώνει με ένα ιστορικό ρεκόρ για τον ελληνικό τουρισμό, και μάλιστα κάτω από τις πλέον αντίξοες συνθήκες, το φετινό καλοκαίρι ωστόσο μετρά και απώλειες στον κλάδο, ο οποίος, με τις πέραν κάθε προσδοκίας επιδόσεις του 2015, όπως επισημαίνουν χαρακτηριστικά οι ίδιοι οι τουριστικοί φορείς, θα συνεισφέρει στην ηπιότερη ύφεση της ελληνικής οικονομίας.
Τα δημόσια ταμεία ένεκα της φοροδιαφυγής, μικρότεροι ξενοδόχοι σε πιο απομακρυσμένους προορισμούς, εσωτερικός τουρισμός αλλά και επιμέρους τομείς όπως ο συνεδριακός τουρισμός περιλαμβάνονται στους χαμένους που δεν κατάφεραν να εκμεταλλευτούν το θετικό momentum του ελληνικού τουρισμού για το 2015, που φαίνεται ότι θα κλείσει τελικά με το ιστορικό ρεκόρ των 26 εκατομμυρίων διεθνών αφίξεων. Νούμερο υψηλότερο κατά 2 εκατομμύρια σε σύγκριση με την πολύ καλή χρονιά και τα 24 εκατομμύρια τουριστών του 2014, υψηλότερα ακόμη και από την αρχική πρόβλεψη του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) για φέτος, προ των εξελίξεων, στις αρχές του 2015, που έκανε λόγο για 25 εκατομμύρια αφίξεις. Υψηλότερα κατά 1 δισ. ευρώ εκτιμώνται ότι θα είναι και τα έσοδα από τον κλάδο, φτάνοντας για το 2015 στα 14,5 δισ. ευρώ από 13,5 δισ. ευρώ, με τον πρόεδρο του ΣΕΤΕ Ανδρέα Ανδρεάδη να επισημαίνει ότι 1 δισ. επιπλέον άμεσα έσοδα με έμμεσα συνολικά 2 δισ. ευρώ προσθέτουν μία ποσοστιαία μονάδα στο ΑΕΠ, υπό την προϋπόθεση πάντα των ομαλών πολιτικών εξελίξεων και της αποτελεσματικής διακυβέρνησης.
Οι χαμένοι
Παρ' όλα αυτά, στους μεγάλους χαμένους παρά τις επιδόσεις του ελληνικού τουρισμού φέτος παραμένουν τα δημόσια ταμεία, αφού παρότι οι τουρίστες αυξάνονται στους ελληνικούς προορισμούς δεν αυξάνονται αναλόγως και τα έσοδα, ενώ αναντιστοιχία παρατηρείται και στις πληρότητες των ελληνικών ξενοδοχείων.
Στην πρώτη περίπτωση η μεγάλη πληγή είναι η φοροδιαφυγή των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον κλάδο - με πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτά της Μυκόνου και της Σαντορίνης, όπου τα έσοδα από τον τουρισμό παραμένουν και φέτος στο ναδίρ. Στη δεύτερη περίπτωση, το μεγάλο πρόβλημα έχει να κάνει με τα παράνομα καταλύματα, ο αριθμός των οποίων αυξάνεται πλέον μήνα με τον μήνα ακριβώς λόγω της συνεχιζόμενης φοροεπιδρομής, αλλά και των μειωμένων εισοδημάτων των ελληνικών νοικοκυριών και των ιδιοκτητών ακινήτων, οι οποίοι προσβλέπουν σε πρόσθετα έσοδα από τα ακίνητά τους.
Στο μεγάλο ζήτημα από τη φοροδιαφυγή των παράνομων καταλυμάτων αναφέρεται και ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων (ΠΟΞ) Γιάννης Ρέτσος: «To μεγαλύτερο πρόβλημα που θα βρίσκουμε εφεξής μπροστά μας έχει να κάνει με τα παρανόμως λειτουργούντα καταλύματα σε όλη την Ελλάδα. Τα νούμερα επιβεβαιώνουν το πρόβλημα, το οποίο φαίνεται ότι εντείνεται όχι μόνο στους δημοφιλείς νησιωτικούς προορισμούς, αλλά και στην Αθήνα, όπως προκύπτει από τη σύγκριση στις πληρότητες των ξενοδοχείων και τις αφίξεις στο αεροδρόμιο "Ελ. Βενιζέλος"».
Ο κ. Ρέτσος αναφέρει στο «business stories» τα πρόσφατα ευρήματα που προκύπτουν από έρευνα που διενεργεί σε σημαντικό δείγμα ξενοδοχείων της ελληνικής πρωτεύουσας η εταιρεία συμβούλων GBR Consulting: «Πρόκειται για μια έρευνα η οποία επαναλαμβάνεται τα τελευταία 14 χρόνια σε μεγάλο δείγμα ξενοδοχείων της Αθήνας - και επομένως επιτρέπει ασφαλή συμπεράσματα. Με βάση τα τελευταία στοιχεία του πρώτου εξαμήνου του 2015, η αύξηση της πληρότητας των ξενοδοχείων της Αττικής αντιστοιχούσε σε 8,7%, όταν η αύξηση των διεθνών αφίξεων του αεροδρομίου της Αθήνας διατηρείται σταθερά σε διψήφιο ποσοστό -άνω του 20%- τους τελευταίους μήνες και για το επτάμηνο του 2015 διαμορφώθηκε στο 26,5%. Είναι αυτονόητο, λοιπόν, ότι υπάρχει μεγάλη αναντιστοιχία στους αριθμούς και εύλογα δημιουργείται το ερώτημα πού μένουν τελικά οι ξένοι που επισκέπτονται την ελληνική πρωτεύουσα».
Ενδεικτικό των διαστάσεων που έχει πάρει το φαινόμενο των ημερήσιων μισθώσεων κατοικιών και διαμερισμάτων από ιδιώτες αποτελεί το γεγονός ότι στα Βριλήσσια, σε μια κάθε άλλο παρά τουριστική γειτονιά, μισθώνονταν μέσα στον Ιούνιο πάνω από 40 σπίτια γι' αυτό τον σκοπό, χωρίς ουδείς να γνωρίζει πόσα από αυτά είναι νόμιμα ή παράνομα.
Αυτή την περίοδο η μέση τιμή ημερήσιας μίσθωσης ενός διαμερίσματος ή κατοικίας στην Αθήνα, με βάση την πολύ γνωστή πλατφόρμα της Airbnb (η οποία μάλιστα έχει δηλώσει ότι η πρωτεύουσα είναι η πιο δυνατή αγορά στην Ελλάδα), διαμορφώνεται πέριξ των 73 ευρώ. Η πιο ακριβή περιοχή σε όλη την Ελλάδα, σύμφωνα πάντα με τη βάση δεδομένων της ίδιας εταιρείας, με Ελληνες «οικοδεσπότες» που μισθώνουν τα σπίτια τους σε ξένους επισκέπτες είναι μακράν η Σαντορίνη: μόνο μέσω της Airbnb μισθώνονται αυτή τη στιγμή στη Σαντορίνη κάτι λιγότερο από 200 καταλύματα με μέση τιμή στα 421 ευρώ την ημέρα! Ο μεγαλύτερος ανταγωνισμός στη Μύκονο έχει ρίξει τη μέση τιμή μίσθωσης, αφού στο Νησί των Ανέμων αυτή την περίοδο μισθώνονται περί τα 480 καταλύματα με μέση τιμή στα 385 ευρώ.
Από την πλευρά τους, οι τουριστικοί φορείς θεωρούν ότι σε περίπτωση που υπάρξει έλεγχος της φοροδιαφυγής στον τουρισμό -έστω κι αν αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί άμεσα και καθολικά- θα μπορεί ο κλάδος να αιτηθεί μέσα στο 2016 τη μείωση, εκ νέου, στον ΦΠΑ διαμονής και εστίασης, ο οποίος πλέον ως γνωστόν διαμορφώνεται σε επίπεδα κατά πολύ υψηλότερα στην Ελλάδα σε σχέση με τους λοιπούς ανταγωνιστικούς προορισμούς της Μεσογείου.
Στους χαμένους από την άνοδο του ελληνικού τουρισμού το καλοκαίρι του 2015 περιλαμβάνεται και η κατηγορία των μικρότερων ξενοδόχων, οι οποίοι στηρίζονται παραδοσιακά στον εσωτερικό τουρισμό και δεν συνεργάζονται με μεγάλους tour operators του εξωτερικού. Δεν είναι λίγοι μάλιστα αυτοί που κάνουν λόγο φέτος για τουρισμό δύο ταχυτήτων και επερχόμενα λουκέτα μικρότερων καταλυμάτων ανά την Ελλάδα τους προσεχείς μήνες. «Τα capital controls σε αυτή την περίπτωση έπαιξαν καθοριστικό ρόλο για τις διακοπές αλλά και τις δαπάνες των Ελλήνων αδειούχων, με μεγάλες χαμένες τις πιο απομακρυσμένες περιοχές σε Στερεά Ελλάδα, Πελοπόννησο, Εύβοια ή άλλα, μικρότερα νησιά», αναφέρει ο κ. Ρέτσος. Γι' αυτές ακριβώς τις περιπτώσεις έρχεται ένας πολύ δύσκολος χειμώνας, αφού τα όποια μεμονωμένα έσοδα του Αυγούστου είναι αμφίβολο κατά πόσο μπορούν να ισοσκελίσουν τις απώλειες και -πολύ περισσότερο- να καλύψουν τα έξοδα μιας ολόκληρης χρονιάς.
Οι εκτιμήσεις, οι οποίες μένει φυσικά να επιβεβαιωθούν κατά τον απολογισμό του έτους, κάνουν λόγο για πτώση 20% στον τουρισμό των Ελλήνων φέτος το καλοκαίρι, μείωση η οποία αποτυπώνεται στα νούμερα των ακτοπλοϊκών σε σχέση με τα εισιτήρια που έκοψαν οι Ελληνες επιβάτες πέρυσι. Στο πρώτο εξάμηνο του 2015 η κίνηση στην εσωτερική ακτοπλοΐα σημειώνει οριακή μεταβολή μόλις -0,1% σε σύγκριση με το πρώτο εξάμηνο του 2014, ωστόσο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (ΣΕΕΝ), γίνεται αρνητική αν αφαιρεθεί η επίπτωση της μετακίνησης μεταναστών. Σύμφωνα με τον ΣΕΕΝ, η παρουσιαζόμενη αύξηση στα Δωδεκάνησα (+7,8%), στις Κυκλάδες (+3,2%) και το Βόρειο Αιγαίο (+49,6%) οφείλεται σε μετακινήσεις μεταναστών. Αντίθετα, η κίνηση επιβατών από και προς την Κρήτη στο σύνολο του πρώτου εξαμήνου είναι μειωμένη κατά 10,5%.
Οπως αναφέρει ο κ. Ρέτσος, «ο εσωτερικός τουρισμός είχε χάσει σχεδόν το 50% του τζίρου του κατά την περίοδο της κρίσης από το 2008 έως το 2013 και το 2014 ήταν η πρώτη χρονιά κατά την οποία είδαμε σταθεροποίηση και μια αυξητική τάση, η οποία συνεχίστηκε και στις αρχές του χειμώνα, για να ανατραπεί στη συνέχεια λόγω του γενικότερου κλίματος αβεβαιότητας και της αστάθειας».
Στους χαμένους, που φαίνεται μάλιστα ότι επηρεάζονται και από την επερχόμενη εκλογική διαδικασία, περιλαμβάνεται και ο συνεδριακός τουρισμός. «Θα είμαστε ευχαριστημένοι αν ο συνεδριακός τουρισμός κλείσει φέτος με πτώση της τάξης του 10%», αναφέρει σχετικά στο «b.s.» ο κ. Ντίνος Αστράς, πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Επαγγελματιών Οργανωτών Συνεδρίων (HAPCO), και συνεχίζει: «O συνεδριακός τουρισμός πλήττεται τα τελευταία χρόνια λόγω της γενικότερης αστάθειας της ελληνικής οικονομίας, αλλά και ειδικότερων θεμάτων που έχουν να κάνουν π.χ. με προβλήματα από τις εγκυκλίους του ΕΟΦ και από τον Κώδικα Δεοντολογίας του ΣΦΕΕ για την πραγματοποίηση ιατρικών συνεδρίων. Η συρρίκνωση λοιπόν τόσο του εισερχόμενου όσο και του εθνικού συνεδριακού τουρισμού δεν είναι αποτέλεσμα των τελευταίων εξελίξεων, αλλά οφείλεται σε διαχρονικές ελλείψεις και παραλείψεις».
Παρ' όλα αυτά, τόσο η πολιτική αβεβαιότητα όσο και η νέα εκλογική διαδικασία φαίνεται ότι λειτουργούν επιβαρυντικά για τον κλάδο αν ληφθεί υπόψη ότι ο Ιούλιος ήταν ουσιαστικά σαν να μην υπήρξε για τις ελληνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο κομμάτι του συνεδριακού τουρισμού: «Αν και την τρέχουσα περίοδο δεν πραγματοποιούνται ουσιαστικά συνέδρια, κλείνονται εκδηλώσεις για την περίοδο του φθινοπώρου, κάτι το οποίο δεν είδαμε φέτος. Η ζήτηση τον Ιούλιο είναι πάντα χαμηλή, φέτος όμως ήταν ανύπαρκτη, ενώ ήδη υπάρχουν περιπτώσεις μεταθέσεων των ημερομηνιών των συνεδρίων - π.χ. ένα ελληνικό ιατρικό συνέδριο που ήταν προγραμματισμένο για τις 27 Σεπτεμβρίου μετατέθηκε για τον Ιανουάριο. Ο Σεπτέμβριος θεωρείται καλός συνεδριακός μήνας και αυτό που βλέπουμε αυτή τη στιγμή είναι έλλειψη ενδιαφέροντος έως ότου ξεκαθαρίσει η κατάσταση, μέχρι τον Οκτώβριο. Αυτό το γεγονός μεταφράζεται σε περαιτέρω κάμψη το 2015, σε συνέχεια της περασμένης χρονιάς, η οποία επίσης είχε κλείσει με πτώση».
Το θετικό momentum
Πάντως, αυτή καθαυτή η εκλογική διαδικασία του Σεπτεμβρίου δεν φαίνεται να προβληματίζει συνολικά τους τουριστικούς φορείς, οι οποίοι όμως εκφράζουν ανησυχίες για την περίοδο μετά τις εκλογές. Στο σημείο αυτό, σύσσωμος ο κλάδος μέσω των εκπροσώπων του και του ίδιου του προέδρου του ΣΕΤΕ Ανδρέα Ανδρεάδη εφιστά την προσοχή ώστε να υπάρξει ένα ισχυρό κυβερνητικό σχήμα, κατάλληλο να διαχειριστεί τις δύσκολες συνθήκες που διαμορφώνονται (λόγω και της αύξησης του ΦΠΑ σε διαμονή και εστίαση) από το ερχόμενο φθινόπωρο στον τομέα του τουρισμού.
To θετικό ως προς το τελευταίο είναι ότι ακριβώς λόγω της αυξημένης ζήτησης που παρατηρείται για τον προορισμό «Ελλάδα» από το εξωτερικό και παρά την προβλεπόμενη αύξηση του ΦΠΑ στο τουριστικό πακέτο, οι πρώτες συμφωνίες με τους tour operators του εξωτερικού που έχουν υπογραφεί για τη σεζόν του 2016 προβλέπουν αυξήσεις κοντά στο 5%, οι οποίες γίνονται αποδεκτές από τους ξένους.
Η ανταγωνιστικότητα του ελληνικού τουριστικού πακέτου και η διευκόλυνση των νέων επενδύσεων από πλευράς των αρμόδιων υπουργείων θεωρούνται για τον κλάδο πρώτης προτεραιότητας ζητήματα, ώστε ο εγχώριος τουρισμός να μπορέσει να αξιοποιήσει τη θετική συγκυρία και την αυξημένη ζήτηση για τη Μεσόγειο, όπως αυτές διαμορφώνονται από τα γεγονότα στη Βόρεια Αφρική και την Τουρκία, και η Ελλάδα να μπορεί να ανταγωνιστεί στα ίσα άλλους δημοφιλείς προορισμούς.
Σημειωτέον ότι πέραν της χώρας μας ιστορικό ρεκόρ αφίξεων σημειώνει φέτος και η ανταγωνίστρια Ισπανία, η οποία στο επτάμηνο του 2015 είχε 38 εκατομμύρια τουρίστες αφενός λόγω του αδύναμου ευρώ και αφετέρου των θεμάτων ασφαλείας, όπως στην Τυνησία, που επηρεάζουν τους ξένους τουρίστες. Η Ισπανία με τα 38 εκατομμύρια αφίξεων ήδη σημειώνει αύξηση κατά 4,7% στο επτάμηνο του 2015 έναντι του 2014, ενώ για το σύνολο του έτους η πρόβλεψη κάνει λόγο για 68 εκατομμύρια τουρίστες, 3 εκατομμύρια παραπάνω σε σχέση με το ρεκόρ του 2014.
Στη χώρα μας οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις στα κυριότερα αεροδρόμια της χώρας σημείωσαν αύξηση κατά 6,9% στο επτάμηνο του 2015, στα 8,69 εκατομμύρια, ενώ μεγάλος κερδισμένος είναι ο οδικός τουρισμός με αύξηση 22% έναντι του αντίστοιχου περυσινού επταμήνου, στα 6,46 εκατομμύρια, και πρόβλεψη στο σύνολο του έτους για αφίξεις άνω των 10 εκατομμυρίων. Ωστόσο αυτή η αύξηση του οδικού τουρισμού, η οποία συνεισφέρει τα μάλα στη νέα εκτίμηση των 26 εκατομμυρίων συνολικών διεθνών αφίξεων από πλευράς του ΣΕΤΕ, δεν αποτυπώνεται στα έσοδα, αφού όσοι τουρίστες έρχονται οδικώς (κυρίως από Βαλκάνια) αφενός δεν ξοδεύουν όπως οι Δυτικοευρωπαίοι, ενώ μένουν και λιγότερες ημέρες στη χώρα. Επισημαίνεται ότι άνω του 70% της συνολικής αύξησης σημειώθηκε στον σταθμό των Ευζώνων, ενώ ένα ακόμη αξιοσημείωτο και ενδεικτικό για το πόσο επηρέασαν οι πολιτικές εξελίξεις τον κλάδο αποτελεί το γεγονός ότι ενώ το πρώτο εξάμηνο παρουσιάζεται αύξηση 37% στον οδικό τουρισμό, τον Ιούλιο αντίθετα παρατηρείται μείωση 4%.
Αν σας άρεσε το άρθρο κοινοποιήστε το και μοιραστείτε το με τους φίλους σας!
Σας ευχαριστούμε για την επίσκεψη.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου